Thích nghi hay lụi tàn: Bài học về phát triển
sự nghiệp từ câu chuyện của Netflix
Rất lâu trước khi thuật ngữ "Netflix and Chill" trở nên phổ biến và có vị trí chính thức trên từ điển Dictionary.com, Netflix là một công ty khởi nghiệp nhỏ với dịch vụ cho thuê DVD đang vật lộn tìm chỗ đứng trong lĩnh vực giải trí tại gia. Giờ đây, Netflix đã đưa ngành dịch vụ cho thuê video vào dĩ vãng, tiên phong trong dịch vụ truyền phát trực tuyến (streaming), đẩy nhanh tốc độ loại bỏ truyền hình cáp (cord-cutting) và trở thành một công ty giải trí hàng đầu thế giới. Netflix mới chính thức “khai tử” dịch vụ thuê DVD qua bưu điện – dịch vụ đầu tiên của hãng - từ cuối tháng 9 năm 2023, sau khi con số cho thuê đạt hơn 5 tỷ đĩa.
Đây là bước tiến lớn đối với Netflix. Sau khi ra mắt vào năm 1997, dù quy mô khách hàng đã tăng lên rõ rệt nhưng vẫn thua lỗ nặng, khiến các nhà đồng sáng lập Reed Hastings và Marc Randolph phải cố gắng bán Netflix cho Blockbuster - công ty đang thống trị thị trường cho thuê video thời điểm đó - với giá 50 triệu đô la. Tuy nhiên, Blockbuster đã từ chối.
Hastings đã ghi lại trong cuốn sách “Netflix: Phát bỏ Nguyên tắc để Bứt phá” (No Rules Rules: Netflix and the Culture of Reinvention) rằng ông đã rời khỏi cuộc họp tại trụ sở của Blockbuster trong sự thất vọng vì không thể đạt được thỏa thuận. Nhưng đâu ai ngờ, sự từ chối đó đã khiến hai nhà sáng lập bắt tay làm lại từ đầu và tìm cách khiến Netflix không chỉ đem lại lợi nhuận mà còn tăng trưởng bền vững.
Chưa đầy một thập kỷ sau cuộc gặp gỡ định mệnh với Blockbuster, tình hình của cả hai công ty đã hoàn toàn đảo ngược. Netflix phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng vào năm 2002 và phát hành dịch vụ phát trực tuyến vào năm 2007 (với lượt phát trực tuyến vượt qua số lượng DVD đã gửi đi năm 2009) và đến năm 2010, Blockbuster đã gần như phá sản (Bend, Oregon là nơi đặt cửa hàng cuối cùng trên thế giới). Vào thời kỳ đỉnh cao năm 2004, Blockbuster có 9.094 cửa hàng với số lượng gần 84.300 nhân viên trên toàn thế giới. Nhưng bây giờ nó chỉ còn là một câu chuyện quá khứ trong khi Netflix đã vươn lên và có giá trị xấp xỉ 180 tỷ đô la.
Vậy chúng ta có thể học được gì cho phát triển sự nghiệp của mình từ cú lội ngược dòng đáng kinh ngạc của Netflix?
Liên tục Học hỏi
Một trong những lý do chính tạo nên thành công của Netflix là dự đoán được những thay đổi trong ngành. Khi công nghệ và thói quen xem phim thay đổi, Netflix đã định hình lại thị trường bằng dịch vụ phát trực tuyến ra mắt vào năm 2007, sáng tạo các nội dung gốc từ năm 2013 và mở rộng ra thị trường quốc tế. Tương tự như vậy, môi trường làm việc ngày nay đang thay đổi nhanh chóng do tự động hóa, trí tuệ nhân tạo, làm việc từ xa... Chúng ta cần liên tục học hỏi kỹ năng mới thông qua các khóa học, đào tạo, hướng dẫn và nhiều hình thức khác, bởi vì sự trì trệ chính là kẻ thù lớn nhất.
Chấp nhận sự Thay đổi thay vì chống lại
Blockbuster vẫn duy trì các cửa hàng bán lẻ và thu phí trả chậm ngay cả khi mô hình kinh doanh của họ trở nên lỗi thời vì nhu cầu của người tiêu dùng thay đổi. Trong khi đó, Netflix đã đón nhận những thay đổi đó, thậm chí đã thu hẹp hoạt động kinh doanh DVD của mình để tập trung vào phát trực tuyến. Tương tự như vậy, chúng ta nên nhìn nhận sự thay đổi là cơ hội chứ không phải là mối đe dọa. Hãy thích nghi với sự không chắc chắn và tìm cách phát triển các kỹ năng để đón nhận động lực mới ở nơi làm việc.
Tập trung vào Nhu cầu của Nhà tuyển dụng
Netflix đã điều chỉnh dịch vụ của mình để đáp ứng nhu cầu của khách hàng, ví dụ như dễ truy cập, không có quảng cáo và cá nhân hóa các đề xuất. Tương tự như vậy, chúng ta cần phải hiểu những kỹ năng mà nhà tuyển dụng cần và trau dồi nó thông qua đào tạo và nâng cao. Điều quan trọng là phải có một tư duy linh hoạt, tập trung vào việc giải quyết vấn đề thay vì chỉ thực hiện cho xong.
Tận dụng Thông tin và Dữ liệu
Bằng cách phân tích dữ liệu chi tiết về hành vi người dùng, Netflix hiểu được nhu cầu của khách hàng để đưa ra các chiến lược phù hợp. Tương tự, chúng ta nên tìm kiếm những góp ý từ quản lý, cố vấn và đồng nghiệp để đánh giá khách quan điểm mạnh, điểm cần cải thiện cũng như định hướng lại các mục tiêu. Dữ liệu và thông tin giúp chúng ta có thể điều chỉnh đúng hướng nhất.
Đa dạng hóa bộ Kỹ năng
Sau khi Netflix xây dựng niềm tin của người dùng thông qua phát trực tuyến, họ bắt đầu mở rộng bằng cách sáng tạo ra các nội dung gốc - giúp mở rộng đáng kể khả năng của mình. Nghĩa là, việc sở hữu một bộ kỹ năng đa dạng sẽ giúp chúng ta thích nghi tốt hơn với sự thay đổi. Hãy tìm cách mở rộng phạm vi kỹ năng của mình thông qua các dự án bên ngoài, các chương trình mới và tình nguyện hợp tác với các phòng ban khác nhau.
Mạo hiểm một cách thông minh
Để có được phần thưởng xứng đáng, Netflix đã chấp nhận rủi ro lớn, chẳng hạn như việc từ bỏ công việc kinh doanh DVD đang nở rộ để tập trung vào phát trực tuyến và đầu tư rất nhiều vào các nội dung độc đáo khi chưa biết liệu nó có thành công hay không.
Rủi ro thường khiến chúng ta lo sợ và đôi khi sẽ cố tránh xa chúng và bám vào những gì chúng ta đã biết. Tuy nhiên, những rủi ro được tính toán khôn ngoan có thể thúc đẩy sự phát triển. Hãy xem xét việc tham gia vào các dự án/công việc ngoài vùng an toàn của bạn; thực hiện những ý tưởng độc đáo hay ứng tuyển vào những công việc mơ ước, ngay cả khi bạn không chắc mình đã sẵn sàng. Hãy nhìn bức tranh rộng hơn dựa trên những tiềm năng của chính mình.
Thế giới việc làm sẽ tiếp tục phát triển nhanh chóng, giống như công nghệ và sở thích của người dùng đã ảnh hưởng đến Netflix. Để duy trì năng lực cạnh tranh, hãy nhìn vào câu chuyện của Netflix - tích cực học hỏi những kỹ năng cần thiết, chấp nhận sự thay đổi, tận dụng thông tin và đa dạng hóa khả năng của chúng ta.
Hài lòng với hiện tại không phải một lựa chọn trong môi trường làm việc ngày nay. Bạn phải chịu trách nhiệm về sự nghiệp và các kỹ năng của bạn trong tương lai. Hãy tìm kiếm các cơ hội đào tạo để duy trì tính phù hợp. Hãy tích cực tham gia vào các dự án đặc biệt để mở rộng kinh nghiệm. Hãy trao đổi một cách thẳng thắn để nhận được những góp ý mang tính xây dựng.
Giống như Netflix đã phải thay đổi để sống sót và phát triển trong bối cảnh biến đổi của ngành, chúng ta cũng cần phát triển để góp phần vào thành công của lực lượng lao động của tương lai. Vì vậy, hãy tự hỏi:
Tôi có thể học hỏi những góc nhìn mới từ ai? Tìm một người cố vấn, tham gia một hiệp hội, hoặc xác định những người tiên phong trong nghề nghiệp mà bạn có thể học hỏi.
Tôi cần rèn luyện những kỹ năng hay kiến thức nào để duy trì giá trị và có ích cho sự phát triển của bản thân? Hãy liệt kê các kỹ năng cần thiết trong ngành nghề của bạn cũng như các lĩnh vực có tiềm năng lớn để đặt làm mục tiêu.
Khi nào tôi sẽ dành thời gian cho việc học? Lên kế hoạch để học thường xuyên, thậm chí dù chỉ là một giờ mỗi tuần. Lập một thời gian biểu cố định.
Tôi mong muốn sự nghiệp phát triển đến đâu? Hãy hình dung vị trí lý tưởng tiếp theo hoặc các mục tiêu dài hạn. Sử dụng tầm nhìn này để định hướng phát triển kỹ năng của bạn.
Tại sao sự phát triển liên tục lại quan trọng? Điều gì thúc đẩy bạn tiếp tục tiến về phía trước? Kết nối việc học với giá trí cốt lõi và mục tiêu của bản thân.
Làm cách nào tôi có thể đón nhận những thay đổi thay vì phản kháng? Đón nhận sự thay đổi với sự tò mò chứ không phải sợ hãi. Đặt câu hỏi, đưa ra giải pháp và tình nguyện giúp thực hiện các sáng kiến mới.
Tương lai thuộc về sự linh hoạt. Bạn sẽ làm gì để thích nghi, phát triển và không lặp lại “vết xe đổ” của Blockbuster?
