Việc lựa chọn nghề nghiệp luôn là bài toán khó đối với nhiều người trẻ khi đứng trước ngưỡng cửa cuộc đời, đặc biệt là khi phải cân nhắc giữa năng lực và sở thích. Năng lực giúp bạn làm việc hiệu quả và đạt được thành công, trong khi sở thích mang lại niềm vui và động lực.
Vậy làm thế nào để đưa ra quyết định hài hòa giúp bạn thăng tiến xa nhất trong lộ trình nghề nghiệp?
Vì sao cần cân nhắc sở thích và năng lực khi lựa chọn nghề nghiệp?
Thực tế, một công việc lý tưởng thì không nên xem nhẹ bất kỳ Sở thích hay Năng lực, bởi vì
Tăng cơ hội phát triển nghề nghiệp: Dù bạn có là người lạc quan đến mấy thì cũng khó cảm thấy vui vẻ nếu những hạn chế về chuyên môn khiến bạn không hoàn thành công việc. Thật vậy, hạn chế về năng lực sẽ khiến bạn gặp áp lực trong việc, đặc biệt trong những môi trường đòi hỏi sự thích nghi và thành công ngay tức thì với những nhân viên mới. Về lâu dài, năng lực yếu về chuyên môn còn kéo đà thăng tiến chậm lại, thậm chí thụt lùi.
Hiệu quả công việc cao hơn, cuộc sống cân bằng hơn: Khi bạn chọn một công việc phù hợp với năng lực của mình, bạn sẽ làm việc hiệu quả hơn, đạt được kết quả tốt và dễ dàng thăng tiến. Mặt khác, nếu công việc cũng là sở thích của bạn, bạn sẽ có động lực và niềm vui trong công việc, kích thích khả năng sáng tạo hay đổi mới, giúp duy trì hiệu quả làm việc lâu dài. Một công việc vừa đúng năng lực, vừa đúng sở thích sẽ giúp bạn ít cảm thấy căng thẳng và mệt mỏi, giúp duy trì cân bằng giữa công việc và cuộc sống cá nhân.
Thậm chí với xu hướng phát triển của thị trường, 2 yếu tố trên vẫn không đủ với người lao động hiện nay. Chị Nguyễn Thanh Thủy, Trưởng phòng Tuyển dụng dịch vụ thuê ngoài quy trình tuyển dụng, ManpowerGroup Việt Nam đã chia sẻ trong buổi livestream tư vấn hướng nghiệp do trường Cao đẳng Kỹ thuật – Công nghệ Bách khoa tổ chức vào cuối tháng 8/2024: “Từ góc độ nhà tuyển dụng, lựa chọn nghề nghiệp phải giao thoa cả 3 yếu tố: năng lực, sở thích, và nhu cầu thị trường. Bạn cần trả lời câu hỏi: Ngoài thị trường có những cơ hội việc làm phù hợp với năng lực, sở thích của mình hay không?”
Làm sao để xác định sở thích và năng lực của mình?
So với trước kia, người trẻ ngày nay có rất nhiều thuận lợi trong việc tiếp cận các thông tin về hướng nghiệp, nhưng quan trọng nhất, bản thân nên tự khám phá, tăng cường trải nghiệm các môi trường làm việc khác nhau. Nên nhớ rằng, sở thích của một người cũng có xu hướng thay đổi nhất định theo kinh nghiệm làm việc, theo độ tuổi và theo những trải nghiệm thực tế của bản thân.
Theo chị Thanh Thủy, chuyên gia nhân sự lâu năm của ManpowerGroup Việt Nam, hiện có rất nhiều công cụ trực tuyến giúp đánh giá về tính cách, sự phù hợp của bản thân mà các bạn trẻ có thể tham khảo. “Việc tự nhìn nhận và đánh giá năng lực cần được thực hiện thường xuyên. Hãy tự hỏi mình những câu hỏi: Mình đang làm giỏi những việc gì? Những người khác thường tìm đến mình để nhờ giúp đỡ việc gì? Còn những điểm nào mình làm chưa tốt?”, chị Thủy chia sẻ thêm.
Các bạn trẻ có thể áp dụng một phương pháp phổ biến hiện nay là Phản hồi 360 độ (360 degree feedback). Bạn có thể nhờ các thầy cô giáo, người thân, bạn bè, đồng nghiệp, người quản lý tại nơi làm thêm… đưa ra nhận xét về cách hành xử, kỹ năng, hiệu quả làm việc, điểm mạnh điểm yếu của bạn… từ đó có thêm những góc nhìn đa chiều về năng lực của bản thân.
Có nên chọn những công việc đang hot theo xu hướng?
“So với các ngành nghề truyền thống, nhiều công việc chưa từng có đã nở rộ và mở ra các cơ hội hái ra tiền như reviewer, streamer, TikToker... Vậy tôi có thể lựa chọn những nghề này để làm công việc lâu dài hay không? Liệu có một ngày những nghề này cũng trở nên lỗi thời hay không?” - bạn Đào Trung – sinh viên trường Cao đẳng Kỹ thuật – Công nghệ Bách khoa băn khoăn.
Giải đáp về câu hỏi này, chị Thanh Thủy chia sẻ: “Tất cả các công việc đều hấp dẫn nếu bạn đi làm và cảm thấy hạnh phúc, phát huy được tay nghề hay năng lực, nuôi sống được bản thân và gia đình. Với bất cứ công việc nào bạn lựa chọn, hãy tự hỏi mình sẽ học được kỹ năng gì từ công việc đó. Các bạn trẻ cần trau dồi những kỹ năng chuyển đổi (transferable skills) để có thể nhanh chóng thích nghi khi thị trường việc làm biến động và phát huy các kỹ năng này trong một công việc khác.”
Chuyên gia của ManpowerGroup Việt Nam nhấn mạnh vào tầm quan trọng của việc “học tập suốt đời”, không ngừng nâng cao và trau dồi kỹ năng. “Cũng giống như việc dần tăng khối lượng tập luyện trong thể thao, các bạn cần đặt ra cho mình những thách thức mới để phấn đấu đi lên, mỗi ngày một chút.”
Hãy nhớ rằng, năng lực được sinh ra từ sự nỗ lực rèn luyện. Điều quan trọng là chúng ta phải dám làm và kiên trì theo đuổi những gì mình muốn và thành công sẽ đến với những ai không ngừng cố gắng.
Sự kiện nằm trong chuỗi chương trình hướng nghiệp tại các trường Đại học, Cao đẳng của ManpowerGroup Việt Nam, là nỗ lực nhằm nâng cao kỹ năng cho thế hệ trẻ và là một phần cam kết của chúng tôi theo Biên bản Ghi nhớ hợp tác chiến lược với Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội từ năm 2008, cũng như đóng góp trong những nỗ lực phát triển bền vững trên toàn cầu của ManpowerGroup.
-resized.jpg)
