Việt Nam đang dần khẳng định vị thế là trung tâm sản xuất, logistics và dịch vụ chiến lược tại châu Á – nhờ chi phí lao động cạnh tranh và hạ tầng không ngừng phát triển. Tuy nhiên, các doanh nghiệp hoạt động tại Việt Nam cũng cần tuân thủ nghiêm ngặt quy định lao động, đặc biệt là về làm thêm giờ. Chủ doanh nghiệp cần nắm rõ khi nào phát sinh làm thêm và cách tính lương chính xác theo quy định.
1. Cách tính lương làm thêm giờ tại Việt Nam?
Theo Điều 98 Bộ luật Lao động 2019 và các Điều 55, 57 của Nghị định 145/2020/NĐ-CP, người lao động làm thêm giờ sẽ được trả cao hơn so với mức lương làm việc bình thường – tùy vào thời điểm và ngày làm thêm.
Công thức chung: Lương làm thêm giờ = Lương giờ thông thường × Hệ số lương làm thêm × Số giờ làm thêm
Lương làm thêm giờ = Lương giờ thông thường × Hệ số lương làm thêm × Số giờ làm thêm |
Trong đó:
Lương giờ thông thường = Lương tháng ÷ (số ngày làm việc × số giờ làm/ngày)
Số giờ làm thêm = Tổng số giờ làm vượt ngoài khung giờ làm việc chuẩn
Hệ số lương làm thêm phụ thuộc vào thời điểm và loại ngày làm việc
Dưới đây là công cụ tính toán giúp bạn xác định chính xác nhất mức lương làm thêm tối thiểu tại Việt Nam, nhằm hỗ trợ doanh nghiệp tuân thủ các quy định về làm thêm giờ.
Vietnam Overtime Calculator
Dưới đây là bảng hệ số lương làm thêm theo quy định:
Mô tả | Hệ số tối thiểu |
Ngày thường, ban ngày (6:00 – 22:00) | 150% |
Ngày thường, ban đêm (22:00 – 6:00) | 200% |
Cuối tuần, ban ngày | 200% |
Cuối tuần, ban đêm | 270% |
Làm thêm ca đêm tiếp nối ca ngày | 210% |
Ngày lễ, ban ngày | 300% |
Ngày lễ, ban đêm | 390% |
Ví dụ:
Một nhân viên làm ca thêm từ 22:00 đến 2:00 (4 tiếng ca đêm) vào Thứ Bảy.
Lương cơ bản hàng tháng: 12.480.000 VND
Số ngày làm việc mỗi tháng: 26 ngày
Số giờ làm việc mỗi ngày: 8 giờ
Lương làm thêm giờ = 60,000 (lương theo giờ) × 270% (hệ số lương) × 4 hours (số giờ làm thêm) |
Tính toán:
1. Tính lương giờ cơ bản:
Lương ngày = 12.480.000 VND / 26 = 480.000 VND/ngày
Lương giờ = 480.000 / 8 = 60.000 VND/giờ
2. Tính mức lương làm thêm ban đêm cuối tuần:
Hệ số làm thêm: 270%
Lương giờ làm thêm = 60.000 × 270% = 162.000 VND/giờ
3. Tổng lương làm thêm cho 4 giờ:
162.000 × 4 = 648.000 VND
2. Khi nào được tính là làm thêm tại Việt Nam?
Điều 107 của Bộ luật Lao động 2019 quy định: “Làm thêm giờ là thời gian làm việc diễn ra ngoài thời gian làm việc bình thường theo quy định của luật, thỏa ước lao động tập thể hoặc nội quy lao động.”
Vì vậy, thời gian làm việc được xem là “làm thêm” khi người lao động làm việc vượt quá 8 giờ/ngày hoặc 48 giờ/tuần. Ngoài ra, làm việc vào cuối tuần, ngày lễ hoặc ban đêm cũng được tính là làm thêm giờ.
Đối với công việc nặng nhọc, nguy hiểm hoặc độc hại về hóa chất, thời gian làm việc sẽ bị giới hạn hơn theo tiêu chuẩn kỹ thuật quốc gia. Trong những trường hợp đó, bất kỳ giờ làm nào vượt quá ngưỡng quy định đều được tính là làm thêm, kể cả khi chưa đạt giới hạn ngày/tuần.
3. Giới hạn làm thêm giờ và trách nhiệm của doanh nghiệp
Bộ luật Lao động Việt Nam đặt ra giới hạn rõ ràng đối với làm thêm giờ để bảo vệ sức khỏe và điều kiện làm việc an toàn cho người lao động. Những quy định này được nêu tại Bộ luật Lao động 2019 (Luật số 45/2019/QH14) và Nghị định 145/2020/NĐ-CP, bắt buộc người sử dụng lao động phải tuân thủ nghiêm ngặt. Vi phạm có thể dẫn đến xử phạt, tranh chấp lao động và tổn hại danh tiếng.
Theo Khoản 2 Điều 107 Bộ Luật Lao động 2019, làm thêm giờ chỉ được phép khi:
Người lao động đồng ý bằng văn bản
Việc làm thêm nằm trong giới hạn hợp pháp theo ngày, tháng và năm
3.1. Giới hạn làm thêm theo loại
Mức làm thêm | Giới hạn | Căn cứ pháp lý | Yêu cầu |
Giới hạn theo ngày | Không vượt quá 50% số giờ làm tiêu chuẩn. Tối đa 12 giờ/ngày (bao gồm giờ làm chính và làm thêm) | Điều 107 Bộ luật Lao động 2019, Điều 61 NĐ 145 | Áp dụng cho mọi người lao động. Bắt buộc theo ngày |
Giới hạn theo tháng | Tối đa 40 giờ làm thêm mỗi tháng/người | Điều 107 | Áp dụng toàn ngành. Cần theo dõi tích lũy hàng tháng |
Giới hạn chuẩn năm | Tối đa 200 giờ làm thêm/năm/người | Điều 107 | Mặc định áp dụng nếu không có ngoại lệ |
Giới hạn mở rộng năm | Tối đa 300 giờ/năm/người (chỉ cho ngành được phép) | Điều 107 khoản 3, 4; Điều 61 NĐ 145 | Doanh nghiệp phải thông báo bằng văn bản cho Sở LĐTBXH trước khi áp dụng |
3.2. Ngành được áp dụng mức 300 giờ/năm
Chỉ một số ngành nhất định được phép áp dụng mức làm thêm 300 giờ/năm, theo Điều 61 Nghị định 145/2020/NĐ-CP:
Ngành sản xuất: dệt may, giày dép, điện tử
Ngành sơ cấp: nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản, sản xuất muối
Hạ tầng – tiện ích: phát điện, viễn thông, lọc dầu, cấp nước
Công việc chuyên môn đặc thù: đòi hỏi kỹ năng hiếm tại thị trường Việt Nam
Trường hợp khẩn cấp hoặc thời vụ: thiếu nguyên vật liệu, thiên tai, dịch bệnh, hư hỏng kỹ thuật, v.v.
Các trường hợp khác theo quyết định của Chính phủ.
Doanh nghiệp áp dụng mức làm thêm 300 giờ/năm phải gửi văn bản thông báo đến Sở Lao động – Thương binh và Xã hội (DOLISA) theo quy định tại khoản 4 Điều 107 Bộ luật Lao động 2019.
Thông báo này phải bao gồm:
Lý do làm thêm
Danh sách người lao động liên quan
Kế hoạch làm việc dự kiến
4. Quy định làm thêm đối với phụ nữ mang thai, mẹ và lao động vị thành niên
Luật lao động Việt Nam có những chính sách bảo vệ đặc biệt đối với các nhóm lao động dễ bị tổn thương, bao gồm phụ nữ mang thai, mẹ có con nhỏ và lao động vị thành niên.
4.1. Chính sách làm thêm đối với phụ nữ mang thai và mẹ nuôi con nhỏ
Đối với phụ nữ mang thai từ tháng thứ 7 trở đi hoặc có con dưới 12 tháng tuổi, luật quy định cấm:
Làm thêm giờ
Làm ca đêm (22:00 – 06:00)
Đi công tác xa có thể ảnh hưởng đến sức khỏe
Doanh nghiệp cần bố trí công việc phù hợp (ví dụ thay đổi ca làm, phân công nhiệm vụ nhẹ nhàng hơn) để bảo vệ sức khỏe người lao động và giảm thiểu rủi ro pháp lý.
4.2. Quy định làm thêm đối với lao động chưa thành niên
Người lao động dưới 18 tuổi chịu sự giới hạn nghiêm ngặt:
Từ 15 đến dưới 18 tuổi: Làm tối đa 8 giờ/ngày, 40 giờ/tuần. Chỉ được làm thêm hoặc ca đêm trong một số ngành nghề được Bộ LĐTBXH cho phép.
Dưới 15 tuổi: Tối đa 4 giờ/ngày, 20 giờ/tuần. Không được phép làm thêm hoặc làm ca đêm.
Dưới 13 tuổi: Chỉ được làm 1 giờ/ngày trong công việc không độc hại, cấm tuyệt đối làm thêm và làm ca đêm.
Doanh nghiệp cần quản lý chặt chẽ lịch làm việc và tích hợp quy định theo độ tuổi vào hệ thống nhân sự để tránh vi phạm.
Đơn giản hóa công việc tính lương với Manpower Vietnam
Với hơn 77 năm kinh nghiệm toàn cầu và hơn 17 năm hoạt động tại Việt Nam, Manpower Vietnam là đối tác hàng đầu cung cấp các giải pháp nhân sự uy tín, tuân thủ và dễ mở rộng. Chúng tôi cung cấp dịch vụ nhân sự trọn gói – từ tuyển dụng, thuê ngoài lao động đến tư vấn và quản lý lương.
Dịch vụ tính lương của chúng tôi được thiết kế để xử lý đầy đủ các quy định pháp lý phức tạp, bao gồm cả lương làm thêm tại Việt Nam với sự khác biệt theo ngày, giờ và dịp đặc biệt.
Hãy để chúng tôi giúp bạn đảm bảo tuân thủ, giảm tải hành chính và tập trung vào việc phát triển doanh nghiệp.
Liên hệ với Manpower Vietnam ngay hôm nay bằng cách điền vào biểu mẫu bên dưới: